با این حال کسب اطلاع کردیم داوران بخش مستندنگاری شامل آقایان مصطفی رحیمی و کامران پارسی‌نژاد و خانم سیده‌اعظم حسینی در نامه که به مجید حمیدزاده دبیر علمی جایزه جلال نوشته‌اند اعتراض خود را نسبت به تغییر نتایج داوری در این بخش اعلام کردند.
داوران این بخش نوشته‌اند که رای نهایی آنان در اعلام برگزیده بودن کتاب «شرح اسم» نوشته هدایت‌الله بهبودی نادیده گرفته شده است و به اثری که لایق 110 سکه بود ظلم و در نهایت با اثر دیگری به صورت مشترک به عنوان تقدیری معرفی شده است.
همچنین در این نامه نسبت به نادیده گرفته شدن حقوق خانم معصومه سپهری نویسنده کتاب «نورالدین پسر ایران» به عنوان خالق اثر و تقسیم شدن جایزه نهایی (25سکه) با راوی خاطرات اعتراض شده است.
خبرگزاری فارس ضمن اعلام آمادگی برای انعکاس نظرات دبیر علمی جایزه جلال نسبت به این نامه، به زودی با دیگر داوران این بخش نیز گفت‌وگو خواهد کرد.
مشروح نامه سه داور بخش مستندنگاری جایزه جلال در پی می‌آید:
بسم‌اله الرحمن الرحیم
جناب آقای مجید حمیدزاده
دبیر محترم علمی جایزه ادبی جلال
با سلام و احترام
مراسم پنجمین دوره جایزه ادبی جلال روز چهارشنبه یکم آذر ماه 1391 بعد از ماه‌ها تلاش مجریان، داوران و انتظار جامعه فرهنگی و مولفان آثار برگزار شد و گرچه برخلاف انتظار با استقبال مناسب اهل ادب مواجه نشد اما تعدادی از بزرگواران که در مصدر امور فرهنگی هستند با حضور فعال خود در مراسم آن جایگاه رسمی و مهم این برنامه ملی را یادآور شدند که به سهم خود سپاسگذارم. در این میان از همه آنچه که سخنرانان آن جلسه گفتند به چند جمله که شان نام این جایزه را نشان می‌داد اشاره می‌کنم و آن تاکید بر شخصیت والای آزادمرد ادبیات پارسی یعنی مرحوم جلال آل احمد است.
جناب آقای سید محمد حسینی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی: جلال جرقه جرات و جسارت جوانی جویای حقیقت بود. نمونه درست از یک روشنفکر...
جناب آقای مجتبی رحماندوست نماینده محترم مجلس شورای اسلامی: جلال از انتخاب بصیرت درست بیم نداشت.
جناب آقای علی اسماعیلی، سرپرست معاونت فرهنگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: جلال نویسنده‌ای که صداقت، شهامت، تیزبینی و مردمی بودن را با هم داشت و برای منافع مردم فریاد می‌زد.
این مقدمه را بهانه قرار می‌دهیم تا اعتراض خود و سایر داوران بخش مستندنگاری را به اعلام نتایج و نحوه اعطای جوایز اعلام کنم و آنچه که اتفاق افتاده است را مهندسی ناشیانه‌ای بنامم که تنها باعث بی‌اعتباری داوری علمی در یک جشنواره ملی و سواستفاده از شان نویسنده‌ای صریح، آزاده، شجاع و مردمی جلال شده است و به نام او پرچمی برداشته شده که نافی برخی اصول اخلاقی و انسانی است.
موارد زیر اعتراض رسمی من و سایر داوران بخش مستندنگاری این جایزه ملی است و تقاضا دارم که در اسناد رسمی دبیرخانه این جشنواره به ثبت برسد:
1- همچنان که مستحضرید حوزه مستندنگاری‌ها تاکنون حداقل در سه شاخه مستقل از هم یعنی خاطرات، زندگینامه‌ها و سفرنامه‌ها، ارزیابی و داوری شده‌اند. به سبب نارسایی‌هایی که در آئین‌نامه این جایزه ملی وجود دارد بارها در جلسات داوری این مسئله مطرح شده است که اگر در هر سه شاخه، اثر برگزیده‌ای وجود داشته باشد با آن چه می‌شود کرد و بارها جنابعالی وعده داده بودید که نظر هیئت علمی برای اختصاص جوایز مستقل یعنی هر کدام 110 سکه بهار آزادی است در دوره پنجم کتاب «شرح اسم» در بخش زندگینامه‌ها، برگزیده شد و کتاب «نورالدین پسر ایران»، در بخش خاطرات شایسته تقدیر شناخته شد در حالی که در بیانیه رسمی، هر دو نویسنده و مولف گرامی شایسته تقدیر اعلام شدند و به هر کدام 12 و نیم سکه بهار آزادی تعلق گرفت.
بنابر این نه کتاب اول به 110 سکه خود رسید و نه صاحب اثر کتاب دوم به 25 سکه شایسته تقدیر دست یافت که برای همه داوران محل سؤال است حتی اگر بنا بود فقط یک کتاب جایزه بگیرد که خلاف سابقه این جشنواره است باز 110 سکه کامل باید اعطا می‌شد. بزرگوارا اگر کشور مشکل مالی دارد یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تنگناست صادقانه بازگو می‌کردید و جایزه را صادقانه و تعریف شده نه مهندسی شده می‌پرداختید و این همه حرف و حدیث از ما و سایر عوامل این جایزه به جا نمی‌گذاشتید. حال با این حرکت خود شان علمی داوری را در نگاه به کتاب خوبی مثل «شرح اسم» زیر سؤال بردید و حاصل زحمات دو ماه مطالعه، ارزیابی و داوری آثار را که با تنظیم صورت جلسه‌ای رسمی در مورخ دوشنبه 8 آبان 1391 به کار خود پایان داد اینچنین مسئله دار کردید که مایه تاسف است.
2- یکی دیگر از مباحثی که همواره مسیر نادرستی را در برخی از جشنواره‌ها طی می‌کند نگاه حقوقی صحیح به پدیدآورندگی کتاب خاطرات است متاسفانه جایزه نیز از آن بی‌نصیب نمانده است و هر بار در اثری خود را نشان داده است.
گرچه اکنون برخی جشنواره‌های ملی این معضل را اصلاح کرده‌اند اما مسئله در جایزه جلال همچنان باقی است. بزرگوارا! همچنان که بر تارک این جایزه وجود دارد یک «جایزه ادبی» بناست مؤلفان و نویسندگان آثار خوب را بشناساند و از آنها تقدیر کند نه اینکه به سوژه‌ها جایزه دهد! سؤال اینجاست که چرا جایزه «خاطره دیگری» را دوپاره کرده و بخشی از آن را به «صاحب خاطره» و «راوی» که هیچ نسبتی با پدیدآوری اثر ندارد و تنها یادمانده‌های ذهنی وی محتوای اثر است بخشیدید و وی را در نویسندگی و تالیف مشارکت دادید؟ این کار شما که به عنوان نگاه رسمی و دولتی به مباحث حقوقی حوزه پدیدآوری «کتاب خاطره» منتشر می‌شود بسیاری از زحمات خاطره‌نگاران را که پدیدآورندگان زحمت‌کش «ادبیات مستند» هستند و کارشان یکی از توانمندی‌های ادبیات انقلاب اسلامی است، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
شخصا به هیچ وجه منکر اهمیت قهرمانان ملی جنگ، و کسانی مثل «سید نورالدین عافی» نیستم. اعتراض من آن است که چرا هر کس، سرجای خود قرار ندارد؟ من نیز مثل برخی از کارشناسان اذعان دارم که نمی‌توان در همه کتاب‌های خاطرات و خاطره‌نگاری‌ها حکم یکسان به پدیدآوری مطلق خاطره‌نگار (مصاحبه‌کننده، تدوین‌گر و نگارنده) داد و به کار انجام شده بستگی تام دارد اما در کتابی مثل «نورالدین پسر ایران» این امر کاملا مسلم و مسجل است. ضمن آن که تشخیص پدیدآوری کتاب نیز جزء وظایف داوران و هیئت علمی است و تشخیص هیات محترم داوران مستندنگاری‌ها، که بارها در جلسات خود آن را متذکر شده‌اند، آن بوده که «معصومه سپهری» نویسنده، مؤلف و گیرنده جایزه کتاب «نورالدین پسر ایران» است و ما از آنجا که متولیان جایزه را موافق آن دیده بودیم به شکل مکتوب پی‌گیر نشدیم و بدیهی انگاشتیم؛ که متاسفانه آن شد که نباید می‌شد.
در پایان برای تمام کسانی که در مسیر ارتقای فرهنگ و ادبیات کشور عزیزمان ایران قرار دارند دعای خیر دارم و موفقیتشان را از خداوند منان خواستارم والسلام
داور بخش مستندنگاری جایزه ادبی جلال
سیده اعظم حسینی - 7/9/1391
رونوشت:
- جناب آقای علی شجاعی صائین، مدیرعامل محترم خانه کتاب؛ جهت استحضار و ذکر این نکته که اشکالات و ابهامات بسیاری در آئین‌نامه اجرایی این جایزه ملی وجود دارد که مسئله‌ساز بوده و خواهد بود. اینجانب آمادگی آن دارم که در حد وسع خود کمک کنم.
- جناب آقای مجتبی رحماندوست، عضو محترم هیئت علمی جایزه جلال؛ واقعا نمی‌دانم تصمیم برگزاری این چنین برنامه با چه مصلحتی انجام شده است؟! حتما شما نیز با ما هم‌عقیده هستید که پس از گذشت سی و سه سال از انقلاب، شأن «ادبیات عصر انقلاب اسلامی» آن قدر والا و معتبر است که نگاه رسمی و حکومتی بدان تحت «مهندسی ناداورانه و مصلحت‌خواهانه» تعریف نشود و تابعی از واقعیت بیرونی باشد.
- جناب آقای هدایت‌الله بهبودی، نویسنده محترم کتاب «شرح اسم» به شما برای نگارش این اثر ممتاز تبریک می‌گویم و به سهم خود از نارسایی‌های به وجود آمده عذرخواهی می‌کنم و امیدوارم که چینش چنین برنامه‌ای فقط از روی دستپاچگی در تامین منابع مالی باشد.
- سرکار خانم معصومه سپهری، نویسنده محترم کتاب «نورالدین پسر ایران»؛ به شما خاطره‌نگار گران‌قدر نیز در خلق چنین اثر شایسته‌ای تبریک می‌گویم و اذعان می‌کنم که از نظر داوران بخش مستندنگاری، باید تمام جایزه به «مؤلف» کتاب یعنی شما اختصاص داده می‌شد که چنین نشد! مع‌الاسف، به سبب تشخیص نادرست برگزارکنندگان این برنامه نسبت به جایگاه «صاحب اثر» و «پدیدآور» کتاب خاطره عذرخواهی می‌کنم و به سهم خود در تلاش هستم تا در این کار، جایگاه این گونه از «ادبیات مستند» بیش از پیش مشخص و استوار گردد.
- جناب آقای کامران پارسی‌نژاد و جناب آقای مصطفی رحیمی، داوران محترم بخش مستندنگاری جایزه جلال؛ جهت استحضار.
